STEFAN IHRIG Ατατούρκ και Ναζί Δάσκαλος και μαθητές στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

STEFAN IHRIG Ατατούρκ και Ναζί Δάσκαλος και μαθητές στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού  Πρόλογος: Βλάσης Αγτζίδης Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος Ιστορία Σελίδες: 448 · Σχήμα: 14,5Χ20,5 ΙSBN: 978-960-569-542-2 · Τιμή: 21,99 €

Η μελέτη του Stefan Ihrig αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δημοσιεύσεις της τελευταίας περιόδου. Η σημασία της για την ελληνική ακαδημαϊκή σκέψη, και όχι μόνο, είναι τεράστια, εφόσον επιχειρεί μέσα από αδιαμφισβήτητο πραγματολογικό υλικό να αποδομήσει την κυρίαρχη εντύπωση ότι το κεμαλικό κίνημα υπήρξε ένα φιλελεύθερο, αντιιμπεριαλιστικό, μεταρρυθμιστικό κίνημα. Είναι γνωστό ότι η αποδοχή του Μουσταφά Κεμάλ ως θετικού προσώπου υπήρξε κοινή σε όλο το πολιτικό φάσμα από τη Δεξιά έως την Αριστερά. Η ψευδαίσθηση αυτή, που καλλιεργήθηκε είτε από άγνοια είτε από επιστημονική ανεντιμότητα, είτε από πολιτικά συμφέροντα, διαμόρφωσε μια ψευδή συνείδηση για το ιστορικό παρελθόν. Είναι τέτοιο το βάθος αυτής της φιλοκεμαλικής προκατάληψης, που μόνο ένα έργο συγκροτημένο, διαυγές, όπως αυτό του Stefan Ihrig που βασίζεται σε πηγές, μπορεί να την ανατρέψει.

Απόσπασμα από τον πρόλογο στην ελληνική έκδοση του Βλάση Αγτζίδη

Ο ρόλος τον οποίο διαδραμάτισε ο Κεμάλ Ατατούρκ ως ιδεολογικό πρότυπο και παράδειγμα για τους Ναζί έχει παραμείνει άγνωστος. Όλοι πιστεύουν ότι ο Χίτλερ εμπνεύστηκε την ολοκληρωτική ιδεολογία και στρατηγική του από τον Μουσολίνι, όμως ο αρχηγός των Ναζί παρακολουθούσε με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην Τουρκία ήδη από το 1919. Και ο λόγος ήταν ο μεγάλος θαυμασμός που ένιωθε για τις προσπάθειες του Ατατούρκ να δημιουργήσει ένα νέο τουρκικό κράτος μέσα από τις στάχτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τόσο, που βάσισε το δικό του (αποτυχημένο) πραξικόπημα του Μονάχου το 1923 στην επανάσταση του Ατατούρκ στην Άγκυρα.

Αργότερα ο Χίτλερ έλεγε ότι ο Ατατούρκ ήταν ο δάσκαλος και ο ίδιος και ο Μουσολίνι οι μαθητές. Και ο ενθουσιασμός του για το δάσκαλο επρόκειτο να διαρκέσει: ο Ατατούρκ αποτέλεσε την έμπνευση του Χίτλερ προκειμένου αυτός να διαμορφώσει το ναζιστικό κράτος του με βάση τα εθνικιστικά, αντιθρησκευτικά, ολοκληρωτικά και μισαλλόδοξα σχέδια του «Τούρκου Φύρερ» – με κύρια σημεία αναφοράς τις γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ελλήνων, τους οποίους επιφανείς Ναζί συνέκριναν άμεσα με τους Γερμανούς Εβραίους.

Έγραψαν για το βιβλίο

«Ευσύνοπτη, ρέουσα και συναρπαστική ως προς τις πιθανές προεκτάσεις της, η μελέτη του Stephan Ihrig δεν αποτελεί απλώς συμπλήρωμα της γενεαλογίας του ναζισμού. Θέτει παράλληλα και το ζήτημα της επανεξέτασης της αλληλεπίδρασης των εικόνων που φασισμός, ναζισμός και κεμαλισμός φιλοτεχνούσαν για τον εαυτό τους και τους άλλους. Τα είδωλα που ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Μπενίτο Μουσολίνι και ο Κεμάλ Ατατούρκ έβλεπαν κοιτώντας ο ένας στον καθρέφτη του άλλου μοιάζουν να έχουν περισσότερες αντανακλάσεις και διαθλάσεις από όσες πιστεύαμε.»

Μάρκος Καρασαρίνης, Το Βήμα της Κυριακής

«Το βιβλίο τεκμηριώνει και ερμηνεύει εξαιρετικά τον θαυμασμό που έτρεφαν οι ναζί και ο Χίτλερ προσωπικά για τον Κεμάλ. Θαύμαζε τον τρόπο με τον οποίο ο Κεμάλ, αψηφώντας τις δυτικές δυνάμεις, συγκρότησε ένα ισχυρό εθνικιστικό κράτος και την αποφασιστικότητα με την οποία εξόντωσε την αρμενική και την ελληνική μειονότητα. Έπαιρνε μαθήματα. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Μιλιέτ» το 1933, ο Χίτλερ θα χαρακτηρίσει τον Ατατούρκ τη μεγαλύτερη προσωπικότητα του 20ού αιώνα και το καθεστώς του λαμπρό αστέρι μέσα στη σκοτεινιά. Αυτό το αστέρι ήταν, φαίνεται, ένα από εκείνα που καθοδήγησε τα φονικά βήματά του. Η ευθύνη για το ναζιστικό έγκλημα βαρύνει τελικά πολλούς».

Σταύρος Ζουμπουλάκης, Η Καθημερινή της Κυριακής

Ο συγγραφέας

Ο Dr. Stefan Ihrig σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και στη συνέχεια έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. Το θέμα της διδακτορικής του διατριβής ήταν οι αντιλήψεις των Ναζί για τη Νέα Τουρκία (1919-1945). Έχει διδάξει στο Ίδρυμα Τουρκολογίας στο Βερολίνο (2005-2007) και στο τμήμα Ιστορίας τουΠανεπιστημίου του Regensburg. Είναι Μέλος του Van Leer Jerusalem Institute, με αντικείμενο μελέτης την κοινωνική αποδοχή της δολοφονίας ως πολιτικού όπλου στην Ευρώπη πριν το 1945, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις περιπτώσεις της Γερμανίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Περισσότερα για τον συγγραφέα στο προσωπικό του website www.stefanihrig.com